კონდაკი (XIII-XIV სს.) სამღვდელმსახურო წიგნი. ხელნაწერი ფრაგმენტულადაა შემორჩენილი. აკლია თავსა და ბოლოში. შემკულია საუცხოოდ დეკორირებული საზედაო გრაფემებით. ახლავს წმინდა მარინეს გამოსახულებაც (შესაძლოა წმინდა მარინეს სახელობის ტაძრის ხელნაწერი იყოს). შემორჩენილ ფრაგმენტში მხოლოდ იოანე ოქროპირის წირვის ნაწილია. ხელნაწერი დათარიღებულია პალეოგრაფიული ნიშნების მიხედვით. არშიებზე ახლავს საინტერესო მინაწერები.
- შიფრი:
- 1446/3
- სახელწოდება:
- კონდაკი, იოანე ოქროპირის ჟამისწირვა
- საუკუნე:
- [XIII-XIV]
- დათარიღების საფუძველი:
-
პალეოგრაფიული ნიშნები
- ფურცლების რაოდენობა:
- 2
- დამწერლობის სახეობა:
- მასალა:
- თემატიკა
- ზომები
-
ყდის:
ქაღალდის:
I კეფი - 855x235; II კეფი - 702x235
ტექსტის:
სისქე:
სტრიქონებს შორის მანძილი:
- არშიები
-
ზედა:
ქვედა:
მარცხენა:
მარჯვენა:
- განკვეთილობის ნიშნები:
-
- ხელნაწერის მდგომარეობა:
- თავნაკლული, ეტრატი უხეში, დალაქავებული
- გაფორმება:
-
ხელნაწერს ახლავს საუცხოოდ შესრულებული საზედაო გრაფემები, გაფორმებული დეკორაციული ელემენტებით:
I კეფის r:
- „გ“ (150x65),
- „ღ“ (160x55),
- „გ“, თავზე დეკორირებული ჯვრის გამოსახულებითა და მთავრული მინაწერით „ჯუარი ქრისტესი“ (145X60),
- „ვ“ გველეშაპის გამოსახულებით (160x70).
II კეფის r:
- „მ“ (45x25),
- „ო“ (50x25),
- „ღ“ წმიდა მარინეს გამოსახულებითა და შესაბამისი მთავრული წარწერით:“წმიდაჲ მარინე” (98x35),
- „შ“ (86x32).
I კეფის v:
- „წ“ (65x12);
- „მ“ (80x40),
- ყ (70x40).
II კეფის v:
- „გ“ (95x35),
- „მ“ (50x40),
- „წ“ (65x15),
- „გ“ (95x45),
- „რ“ (70x42),
- „ო“ (93x60).
- დასაწყისი:
-
წმიდისა საკურთხეველისა შენისა და თანამდებისა თაყვანისცემისა დიდებისა მეტყუჱლებისა შეწირვად შენდა. შენ, მეუფეო, შეიწირე პირთაგანცა ჩუენ ცოდვილთა სამწმიდაჲ გალობაჲ და მომხედენ ჩუენ სიტკბოებითა შენითა, მოგვიტევენ ჩუენ ყოველნი ცოდვანი ჩუენნი ნეფსითნი და უნებლიეთნი ... (I კეფი, r).
- წყდება:
-
ზიარების წინა ლოცვაზე (დასასრული არ იკითხება).
-
[...] [შეუნდვ]ნეს ღმერთმან“ (I კეფი, r, ზედა არშია, ნუსხური)
-
„შეუნდვნეს ღმერთმან ზაქარიას დევიძეს ცოდვანი მისნი, დღეგრძელობით მეუღლესა მისსაჲ“ (I კეფი, r, მარცხენა არშია, ნუსხური).
-
„ღმერთო, შეიწყალე სული მერაბისჰშვილისა“ (I კეფი, r, მარცხენა ქვედა არშია, ნუსხური).
-
„ღმერთო, შეიწყალე საღირ მას მეორედ მოსლვასა“ (I კეფი, r, მარცხენა ქვედა არშია, ნუსხური).
-
„ღმერთო, შეიწყალე გიორგი მას მეორედ მოსლვასა“ (I კეფი, r, მარცხენა ქვედა არშია, ნუსხური).
-
„ღმერთო, შეიწყალე მანასე, ქრისტე ღმერთო, მას მეორედ მოსლვასა“ (I კეფი, r, მარცხენა ქვედა არშია, ნუსხური).
-
„კრაწასშვილი მამუკა შეიწყალოს და შეუნდნეს ცოდვანი მისნი ღმერთმან, ამინ და კირიელეისონ, მისა მეუღლესა თამარსაცა შეუნდნეს ღმერთმან, ამინ“ (I- II კეფი, r, ტექსტის ხელით, კეფების გადაბმა, ნუსხური).
-
„ღმერთო, შეიწყალე სული რატიას გორიჭასშვილისა“ (II კეფი, r, მარცხენა არშია, ნუსხური).
-
„მოიჴსენე, უფალო, მონა შენი გოგინა და მისი შვილი ელენე, ამინ“ (II კეფი, v, მარცხენა არშია, ნუსხური).
-
„მოიჴსენე, უფალო, ხარჭაშნელი მათეოზ“ (II კეფი, v, მარცხენა არშია, ნუსხური).
-
„[....] მეუღლეს თეთრუა ღმერთმან შეუნდვნეს“ (I კეფი, v, მარცხენა ზედა არშია, მხედრული).
-
„შიოს შეუნდვნეს(?) ღმერთმან(?)“ (I კეფი, v, მარცხენა ზედა არშია, მხედრული).
-
„ქ. სულსა ნასყიდასა წიწილძესა შეუნდნეს ღმერთმან, ამინ მეუღლეს“ (II კეფი, r, მარცხენა არშია, განსხვავებული ხელითა და შავი მელნით, მხედრული).
ცენტრალური სახელმწიფო საისტორიო არქივი, ქართულ ხელნაწერთა კოლექციის აღწერილობა, შედგენილია პროფ. ს. კაკაბაძის და პ. გაგოშიძის მიერ, აკად. კორნელი კეკელიძის რედაქციით, ტ.I, თბილისი, 1949, გვ. 2.
კონდაკი, თბილისი, 1899
ლოცვანი, თბილისი, 2007
ქართულ ხელნაწერთა აღწერილობა, საქართველოს ეროვნული არქივის ხელნაწერთა ფონდი, შეადგინეს და დასაბეჭდად მოამზადეს ქეთევან ასათიანმა, თამარ გაბუნიამ, თეონა გელაშვილმა, მაკა კირვალიძემ, ვერა შენგელიამ, მანანა ჭუმბურიძემ, თბილისი, 2016, გვ.22-23.
ხელნაწერი შემოწირულია 1924 წ. გრაკალში მცხოვრეიბ ნიკოლოზ ამილახვრის მიერ.
ციტირება
კონდაკი. ქართულ ხელნაწერთა აღწერილობა. საქართველოს ეროვნული არქივის ხელნაწერთა ფონდი. თბილისი, 2019. მოამზადეს: ლიკა აბრალავამ, ქეთევან ასათიანმა, თამარ გაბუნიამ, მაკა კირვალიძემ, ვერა შენგელიამ, მანანა ჭუმბურიძემ. http://manuscripts.archive.gov.ge/ka/handwriting/show/5 წვდომის თარიღი:
