მცირე სჯულისკანონი


1446/41

ზოგადი აღწერა:

„მცირე რჩულისკანონი“, ანუ როგორც მას შემდეგ ეწოდა „მცირე რჯულისკანონი“ ეფთვიმე მთაწმინდელმა მეათე საუკუნის ბოლოს შეადგინა ბერძნული კანონიკური მწერლობის სხვადასხვა წყაროების მიხედვით. „მცირე რჯულისკანონი“ ოთხი ნაწილისაგან შედგება: 1. „წესი და განგებაჲ და რჩულისკანონი მეექუსისა კრებისაჲ“, სადაც შესულია ტრულის 692 წლის კრების კანონები. თუმცა ეფთვიმე ათონელმა გარდა იმისა, რომ რედაქციულად გადაამუშავა ტრულის კანონები, შიგ ჩაურთო ქართული მასალა და უფრო გამოსადეგი ქართული საღვთისმსახურო პრაქტიკისათვის. 2. „კანონნი შეცოდებულთანი“. ეს კანონები კრებულში შეტანილია, როგორც კონსტანტინეპოლის პატრიარქის იოანე მმარხველის შრომა. აღნიშნული კანონი ორი ნაწილისაგან შედგება: ა) „კანონი შეცოდებულთანი აღწერილნი ნეტარისა მამისა ჩუენისა იოანეს მიერ კონსტანტინოპოვლელი მთავარეპისკოპოსისა რომელსა ეწოდა მმარხველი“ და ბ) „კანონნი შეცოდებულთანი განწესებულნი ნეტარისა მამისა ჩუენისა იოანე მმარხველისა მიერ კონსტანტინეპოვლელ პატრიარქისაჲ“. 3. „კანონნი დღითი-დღეთა ცთომანი, ვითარცა წმიდამან მამამან ჩუენმან ბასილი განაწესნა“, ქართულ ლიტერატურაში მას ბასილი დიდის კანონები ეწოდება. 4. „ძეგლისწერაჲ სარწმუნეობისაჲ“. ძეგლისწერის ეფთვიმეს რედაქცია ხასითდება ეფთვიმესათვის დამახასიათებელი თარგმანის ყველა ნიშნით. თარგმანი თავისუფალია და გვაქვს კლება, მატება და განმარტებები.

აღნიშნული ხელნაწერი ძირითადად ემთხვევა „მცირე სჯულისკანონს“, თუმცა გვხვდება გარკვეული განსხვავებაც. კერძოდ, ტექსტის ის ნაწილი, რომელიც „მცირე სჯულისკანონში“ ცალკე თავადაა გამოყოფილი და ეს თავია „კანონნი დღითი-დღეთა ცთომანი, ვითარცა წმიდამან მამამან ჩუენმან ბასილი განაწესნა“ ამ ხელნაწერში წინა თავზეა („კანონნი შეცოდებულთანი განწესებულნი ნეტარისა მამისა ჩუენისა იოანე მმარხველისა მიერ კონსტანტინეპოვლელ პატრიარქისაჲ“) მიბმული, ხოლო „მცირე სჯულისკანონის“ ბოლო ნაწილი, ქართული: „ძეგლისწერაჲ სარწმუნეობისაჲ“ ჩანაცვლებულია შემდეგი ორი თავით: „წესი, რომელი აღესრულების აღმსარებელსა ზედა თჳსთა ცოდვათათჳს“ და „უწყებაჲ აღსარებისათჳს“.

შიფრი:
1446/41
სახელწოდება:
მცირე რჯულისკანონი
საუკუნე:
[XVIII]
დათარიღების საფუძველი:

პალეოგრაფიული ნიშნები

ფურცლების რაოდენობა:
255
დაუწერელი ფურცლები:
255v
დამწერლობის სახეობა:
ფორმა:
მასალა:
თემატიკა
ყდა:

კოლენკორგადაკრული შინდისფერი მუყაოს ყდა.

ზომები

ყდის:

103x152


ქაღალდის:

87x150


ტექსტის:

62x95


სისქე:

32


სტრიქონებს შორის მანძილი:

6

არშიები

ზედა:

2


ქვედა:

36


მარცხენა:

21/11


მარჯვენა:

24

სტრიქონების რაოდენობა:
21
ციტირება

მცირე სჯულისკანონი. ქართულ ხელნაწერთა აღწერილობა. საქართველოს ეროვნული არქივის ხელნაწერთა ფონდი. თბილისი, 2019. მოამზადეს: ლიკა აბრალავამ, ქეთევან ასათიანმა, თამარ გაბუნიამ, მაკა კირვალიძემ, ვერა შენგელიამ, მანანა ჭუმბურიძემ. http://manuscripts.archive.gov.ge/ka/handwriting/show/47 წვდომის თარიღი:

მონაცემთა ექსპორტი
Ministry of Justice logo
© 2019 - საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს ეროვნული არქივი
კატალოგში გამოქვეყნებული მასალა დაცულია საქართველოს ეროვნული არქივის ხელნაწერთა ფონდში