ოთხთავი ოთხი სახარების (მათე, მარკოზი, ლუკა, იოანე) გარდა შეიცავს საწელიწდო სახარებათა საკითხავების ზანდუკს.
ხელნაწერის დიდი ნაწილი პალიმფსესტური ფურცლებისაგან შედგება, რომლებშიც ორი და ზოგან სამი ფენაც გაირჩევა. შუა ფენის ძირითადი ნაწილი ნაწერია ნუსხურით. ამათგან ამ ნუსხურით ნაწერში განირჩევა ორი სხვადასხვა ხელი. ერთით ნაწერია სახარებათა დასაწყისში მოთავსებული საძიებლები და შედარებით გვიანდელი ხელია (XVI-XVII საუკუნე), ხოლო მეორით - ტექსტის ძირითადი ნაწილი და დაახლოებით XII-XIII საუკუნეში უნდა იყოს გადაწერილი. შუა ფენის ნუსხური გვიჩვენებს, რომ ძველი ხელნაწერის ეტრატის საკმაო ნაწილი ჩამოჭრილია. რამდენიმე გვერდზე ქვედა - მესამე - ფენა ნაწერია ასომთავრულით. უხეში დათარიღებით ეს ფენა IX-X საუკუნეებს უნდა განეკუთვნებოდეს.
ხელნაწერში შემდეგი მინიატურებია ჩართული: წმიდა მათე მახარებლის (3r), წმიდა მარკოზ მახარებლის (72v), წმიდა იოანე მახარებლის და წმიდა პროხორესი (118v). დაკარგულია წმინდა ლუკა მახარებლის მინიატურა. სახარებათა დასაწყისები გაფორმებულია თავსამკაულებით. ზედა ფენის გადამწერი და შიგადაშიგ გამცხოველებელია გიორგი (183v); მომგებელი - ესტატე (4r, 72r).
ოთხტავი შემოსულია 1924 წ. თორტიზის ეკლესიიდან.
- შიფრი:
- 1446/26
- სახელწოდება:
- სახარება-ოთხთავი
- საუკუნე:
- IX-X, XII-XIII, XIV
- დათარიღების საფუძველი:
-
პალეოგრაფიული ნიშნები.
- ფურცლების რაოდენობა:
- 1
- თემატიკა
- ზომები
-
ყდის:
ქაღალდის:
ტექსტის:
სისქე:
სტრიქონებს შორის მანძილი:
- არშიები
-
ზედა:
ქვედა:
მარცხენა:
მარჯვენა:
- დასაწყისი:
-
სახარებაჲ მათეს თავი - წიგნი შობისა იესუ ქრისტესი, ძისა დავითისი, ძისა აბრაჰამისი: აბრაჰამ შვა ისაკ, ისაკ შვა იაკობ, იაკობ შვა იუდა და ძმანი მისნი ...
ქვესათაურ(ებ)ი:
-
მათეს სახარების საძიებლები (1r-2v).
სახარებაჲ მათეს თავი - წიგნი შობისა იესუ ქრისტესი, ძისა დავითისი, ძისა აბრაჰამისი: აბრაჰამ შვა ისაკ, ისაკ შვა იაკობ, იაკობ შვა იუდა და ძმანი მისნი ... (4r-69v).
-
ესე თავები არს მარკოზისი სახარებისა (69v-71r).
მარკოზის სახარება (72v-110v).
-
[ლუკას სახარება] (111r-116v).
-
ესე თავები არს იოანეს სახარებისაჲ (116v-117v).
[იოანეს სახარება] (118v-163r).
-
ზა[ნ]დუკი საწელიწადო გამოკრებისა სახ[ა]რებისა წინადაგებულსა კჳრიაკესა აღვსებისასა (163v-183r).
ციტირება
სახარება-ოთხთავი. ქართულ ხელნაწერთა აღწერილობა. საქართველოს ეროვნული არქივის ხელნაწერთა ფონდი. თბილისი, 2019. მოამზადეს: ლიკა აბრალავამ, ქეთევან ასათიანმა, თამარ გაბუნიამ, მაკა კირვალიძემ, ვერა შენგელიამ, მანანა ჭუმბურიძემ. http://manuscripts.archive.gov.ge/ka/handwriting/show/31 წვდომის თარიღი: